Szanowni Państwo,

Od 30 września 2025 r. weszły w życie zmiany niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.  

Najważniejsze zmiany:

Legalność pobytu i dokumenty

Dotychczas na mocy Ustawy o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa z 12 marca 2022 r., obywatele Ukrainy przebywający na terytorium Polski legalnie w dniu 24 lutego 2022 r. oraz Ci, którzy po tej dacie legalnie dostali się do naszego kraju, mogli legalnie przebywać w Polsce do dnia 30 września 2025 r.

Nowelizacja ustawy przedłuża pobyt oraz dokumenty pobytowe do dnia  04 marca 2026 r.

Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej

Dotychczas obywatelom Ukrainy i ich dzieciom, przebywającym na terenie Polski legalnie przysługiwały świadczenia zdrowotne, w podobnym zakresie jak dla obywateli Polski.

Od 30.09.2025 r. prawo do świadczeń, takich jak: leczenie uzdrowiskowe; rehabilitacja; programy zdrowotne; leczenie stomatologiczne; przeszczepy komórek, tkanek, narządów; niektóre zabiegi; refundacja leków i zaopatrzenia medycznego itp. zachowują wyłącznie obywatele Ukrainy, którzy pracują i opłacają w Polsce składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Nadal pełne prawo do opieki medycznej będą posiadać osoby do 18 roku życia i osoby w szczególnych sytuacjach np. kobiety w ciąży, osoby niepełnosprawne.

Co ważne, osoby przed 18 rokiem życia, które w trakcie udzielania świadczenia zdrowotnego ukończyły 18 lat, będą korzystać z tych świadczeń do zakończenia leczenia.

Prawo do innych świadczeń

Na mocy dotychczasowych przepisów obywatelom Ukrainy i ich dzieciom, przebywającym na terenie Polski legalnie przysługiwały świadczenia takie jak dla obywateli Polskich, m.in.: 800+, Dobry start.  

Nowelizacja ustawy uzależnia wypłatę świadczenia od aktywności zawodowej rodziców. Wymogiem jest aby co najmniej jeden z rodziców osiągał dochód w wysokości co najmniej 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, a dzieci uczęszczały do polskiej szkoły.

Weryfikacja i kontrola aktywności zawodowej

Dotychczas, każdy obywatel Ukrainy przebywający w Polsce legalnie miał prawo do świadczeń.

Nowe przepisy wprowadzają konieczność weryfikacji aktywności zawodowej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. ZUS będzie co miesiąc, przed wypłatą świadczenia, sprawdzał, czy cudzoziemiec rzeczywiście pracuje. Świadczenia mogą być wstrzymane, jeśli warunek ten nie będzie spełniony. Dodatkowo będzie przeprowadzana kontrola, czy osoba, która pobierała świadczenie nie wyjechała z Polski.

PESEL/ Identyfikacja

Dotychczas nie było wymogu posiadania numeru PESEL przez obywateli Ukrainy. We wnioskach o wypłatę świadczeń, w przypadku braku numeru PESEL można było wpisać numer z dokumentu tożsamości.

Nowe przepisy wprowadzają obowiązek posiadania przez cudzoziemców numeru PESEL przez osoby ubiegające się o świadczenia w Polsce. W przypadku dzieci nieposiadających numeru PESEL, wymagane jest osobiste stawiennictwo dziecka, bez względu na jego wiek, z wyłączeniem dzieci urodzonych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Integracja baz danych, weryfikacja informacji 

Rejestr prowadzony przez Komendanta Głównego Straży Granicznej zostanie uzupełniony o dane z rejestru PESEL, co pozwoli na wzajemną weryfikację i wykrycie nieprawidłowości. Informacje Straży Granicznej będą zestawiane z danymi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i weryfikowane co miesiąc przed wypłatą świadczeń dla cudzoziemców.